Verlangen naar varkensvoer
Tekst: Lukas 15:16
“En hij verlangde ernaar zijn buik te vullen met de schillen, die de varkens aten, maar niemand gaf hem die".
Thema: Verlangen naar varkensvoer.
Het varken is voor ons een vertrouwd dier uit de veeteelt. In vroeger jaren hield menigeen een varken. Dat beeld is veranderd. Nu zien we varkens af en toe bij een hobbyboer in het weiland. De meeste varkens worden gehouden in grotere schuren. Het eindproduct vinden we in de slagerij. Het varken komen we ook in de Bijbel tegen, al is dat niet zo vaak. Dat zal wel komen omdat in de wetten van Mozes het varken bij de onreine dieren gerekend werd. De keren dat we lezen over varkens of zwijnen, die ook in Israël in het wild leven, vallen des te meer op.
In Lukas 15 lezen we van varkens, het gedeelte dat spreekt over de gelijkenis van de verloren zoon. Daar willen we onze aandacht op richten.
In weinig woorden tekent de Heere Jezus het dramatische verloop van het avontuur van de verloren zoon. Hij kwam uit een gegoede familie met het nodige bezit. Thuis had hij geen rust. Hij wilde van het leven gaan genieten. Hij vroeg zijn vader om zijn deel en kort daarop vertrekt hij met een goed gevulde portemonnee. Nu kon hij doen wat zijn hart hem ingaf. Hij ging op reis en kwam in een vreemde omgeving terecht. Daar bracht hij zijn tijd door met een losbandig leven. U kunt zich daar best een voorstelling bij maken. Nu hoeven we geen economie te hebben gestudeerd om te weten, dat als je wel geld uitgeeft en weinig of niets verdient, dat je dan achteruit boert. Maar over deze wijsheid had de verloren zoon nog niet serieus nagedacht. Het gevolg laat zich raden. Geleidelijk raakte het geld op.
De bodem is in zicht. Dan blijkt er op dat moment ook nog een economische crisis te zijn door een hongersnood. Hoe verder?
Hij gaat een baantje zoeken. Bij gebrek aan beter vindt hij een baantje als varkenshoeder. In onze tekst vinden we het dieptepunt van zijn ellende. Geen geld meer om eten te kopen. De honger is zo groot, dat hij er naar verlangde om het voer van de varkens (de onreine varkens) te eten. Blijkbaar waren in dat verre land wel mensen, die varkens hielden. Als je dit leest, dan denk je aan de verhalen over de hongerwinter 1944-45, het eten van tulpenbollen en suikerbieten. En er is niemand, die deze zoon die schillen geeft. Kan het dieper? Onrein met de onreine dieren. Een hoop ellende. Verloren, dood.
Wat wil de Heere Jezus ons met deze afgang duidelijk maken? Wie is die verloren zoon? We proeven zijn dwaasheid in dit gedeelte. Het zo goed hebben en het allemaal zo verkwanselen om ten slotte bij de varkens terecht te komen. In de verloren zoon tekent de Heere Jezus het beeld van een mens, die los van God leeft. Misschien herkennen we het wel in onze omgeving. Een man, een vrouw die aan lager wal is geraakt. Verkeerde keuzes in het leven gemaakt, zeggen we dan. Misschien zien we in een spiegel ons eigen leven. Wie God verlaat…. De gelijkenis tekent ons niet alleen de afgang. Het tekent ons ook het keerpunt. Wat in het leven van deze zoon nog niet eerder is gebeurd, dat komt er nu in zijn narigheid bij. Die varkens en zijn honger en zijn verlangen naar de schillen van de varkens. Hij komt tot inkeer en bezinning. Nu pas dringt tot hem door het contrast met het leven thuis. Daar had ook het personeel overvloed aan brood. Nu is er niet alleen het verlangen naar de schillen, maar hier wordt het verlangen naar vader geboren. Het plan wordt gemaakt om terug te keren.
Dit is een bemoedigend gedeelte voor mensen, die in de goot liggen en aan hun lot zijn over gelaten. Het zijn woorden die hoop geven. Een mens kan diep vallen en zinken. We zijn diep gevallen en gezonken. Als deze verloren zoon thuis mag komen, als hij welkom is bij vader en een nieuwe start mag maken, zou het dan voor u uitzichtloos zijn? Hoevelen zijn er in de loop van de eeuwen deze zoon gevolgd om ook op te staan! Hier klinkt het Evangelie dat God in Christus een gevallen mens opzoekt en hem vindt. Dan is nog een ander aspect.
De gelijkenis tekent ons een verloren zoon, een man die zoveel stuk heeft gemaakt in zijn leven. Het eerst zo goed thuis hebben om tenslotte zo diep te zakken, daar bij die varkens. We tasten zijn ellende. De gelijkenis wordt door de Zoon uitgesproken. Ook Hij verliet het Vaderhuis. Niet door dwaasheid verblind. Uitgezonden door de Vader, uit liefde voor verloren zonen en dochters. Hij verliet de luister van het Vaderhuis en werd arm. Hij daalde af naar onze aarde. Hij daalde dieper af dan de verloren zoon. Hij had minder dan de varkens en de schillen. Hij legde Zijn leven af, in de nacht aan het kruis. Hij daalde zo diep af, om diep gevallen zonen en dochters op te zoeken en ze thuis te brengen, in het Vaderhuis met zijn vele woningen.
Ds. J.M. Viergever