Vast & (ver)zeker(d)
“Want al zouden bergen wijken en heuvels wankelen, Mijn goedertierenheid zal van u niet wijken en het verbond van Mijn vrede zal niet wankelen, zegt de HEERE, uw Ontfermer.” (Jesaja 54: 10)
Een ‘nieuw jaar’ ingaan… dat heeft voor velen iets dubbels. Het ‘oude jaar’ dat is voorbij gegaan, kunnen we soms om allerlei redenen maar moeilijk achter ons laten. En tegelijkertijd kun je tegen het ‘nieuwe jaar’, dat –zo de Heere wil en wij leven– nog voor ons ligt, om dezelfde of om andere redenen enorm opzien. Eenzaamheid, ouderdom, ziekte, rouw, gemis, financiële zorgen etc. En wie wordt niet terneer gedrukt door de onrust en onvrede in het wereldgebeuren, ver weg en dichtbij? Het jaar 2023 ligt nog gesloten voor ons, maar je kunt er wel al als een berg tegenop zien!
Er zullen er echter ook zijn die met héél andere, veel meer positieve gevoelens het nieuwe jaar ingegaan. Omdat er in het voorbije jaar mooie ontwikkelingen waren die verwachtingsvol doen uitzien naar de toekomst. Bijvoorbeeld als je in verwachting bent van nieuw leven of als je uitziet naar je trouwdag die in 2023 in de agenda staat. En weer een ander hoopt komend voorjaar zijn/haar een studie af te ronden en aan een vervolgopleiding te beginnen of een mooie carrièremove te gaan maken.
Kortom: een ‘nieuw jaar’ ingaan, dat is iets dat altijd gepaard gaat met dubbelheid en tegenstellingen. Voor de één is het overwegend zus, voor de ander overwegend zó.
De profetie van Jesaja is (net als heel het Woord van God) niet onbekend met dit soort dubbelheden en tegenstellingen. Sterker nog, zij komen eigenlijk zo’n beetje wel op iedere bladzijde van de Bijbel aan de orde. Ook in het Bijbelboek Jesaja. En nu zou je, bij het lezen van de eerste woorden van de tekst, kunnen denken: nou, dat klinkt nou niet echt opbeurend. Want het is nogal niet wat, als je dat even op je in laat werken, wat de profeet hier zegt: “Al zouden bergen wijken en heuvelen wankelen”. Wie wel eens hoge heuvels en majestueuze bergen heeft gezien, die huivert alleen al bij de gedachte! Je moet er niet aan denken dat een dergelijke massa in beweging komt, gaat schuiven, laat staan naar beneden komt zetten! Dat is iets verschrikkelijks! Iets dat helaas met een zekere regelmaat toch ook wel hier en daar gebeurt. Vaak door hevige regenval, waardoor losgeslagen aarde, rotsblokken en bomen naar beneden komen zetten. Aardsverschuivingen, modderstromen en -lawines. Met alle catastrofale gevolgen van dien. Ook in het voorbije jaar is het meerdere keren voorgevallen. Hoe zal dat in 2023 zijn?
Toch moeten we de woorden van Jesaja 54:10 juist zo niét verstaan. Op andere plaatsen lezen we inderdaad wel dergelijke woorden als een profetie van rampen en tegenspoeden, maar hier juist! Evenals op andere plaatsen in de Bijbel worden bergen en heuvelen hier in onze tekst gebruikt als toonbeelden van vastheid. Bergen en heuvelen zijn de meest vaste en stabiele onderdelen in heel de schepping. Een uitdrukking als ‘rotsvast’, vertolkt dat kernachtig. Als je dat woord gebruikt, weet iedereen dat je bedoelt: onbeweeglijk, onwankelbaar, onwrikbaar, vast en zeker! En nu zegt onze tekst: nóg vaster dan dat bergen en heuvels staan, is Gods goedertierenheid. Nog onwankelbaarder dan dat bergen en heuvels zijn, is het vredeverbond van God. Heuvels en rots massieven in deze wereld, hoe vast ook… ze kúnnen onder bepaalde omstandigheden tóch gaan wankelen, wijken en bezwijken. Máár de goedertierenheid en trouw van God niet!
Dat heeft een diepe oorzaak. Die oorzaak ligt in God zelf. Want Gods goedertierenheid en Gods trouw zijn namelijk verankerd in God zelf. God zelf is goedertieren en God zelf is trouw. En daarom zijn de woorden van onze tekst juist bedoeld als een enorme troost en bemoediging voor iedereen die de Heere liefheeft en dient. Het zijn woorden die ons willen versterken in het geloof, op de weg die voor ons ligt. Ook voor het nieuwe jaar dat we zojuist zijn ingegaan. Het zijn woorden die we meekrijgen voor de ons nog onbekende toekomst, een toekomst die bij de Heere al wél bekend is.
Daarbij valt niet uit te sluiten dat er ook in ons leven aardverschuivingen kunnen gaan plaatsvinden. Er staat immers niet in onze tekst dat –waar we leven van Gods genade en ontferming– we gevrijwaard blijven van 'allerhande tegenspoed en ellende'. Wie dat meent, doet er goed aan zijn/haar oor te luisteren te leggen bij wat de Prediker zegt: ,,Eén en hetzelfde overkomt allen als alle anderen: de rechtvaardige en de goddeloze, de goede en reine en de onreine, wie offert en wie niet offert, wie goed is vergaat het net als de zondaar, wie zweert net als wie bevreesd is een eed af te leggen.” (Prediker 9:2) Waar het hier in Jesaja 54:10 om gaat is dit: het maakt nogal verschil of dat je te midden van alles wat er om je heen en in je leven gaande is en nog komen gaat… of je in voor- en tegenspoed de HEERE kent als Ontfermer of niet! Dát maakt namelijk alles uit! Want waar dat zo is, daar mogen we leven bij en uit de rijke beloften van de God van het verbond. Daar mogen we leven uit en vertrouwen op de garantie van Gods verbond. Van Gods verbond dat getuigt van Gods oneindige ontferming. Gods verbond dat ons garandeert dat de HEERE voor ons een onwankelbare, veilige Rots is.
Is dat levende werkelijkheid in uw/jouw leven? Is dat geloofswerkelijkheid? Ik moet denken aan die woorden die ik ooit zag hangen in een kerkzaal: ‘Mijn enige houvast is, dat U mij vasthoudt.’ Kijk dát! Is dat nu ook zo voor u, voor jou?
Wanneer dat dit nú nog ontbreekt in je hart en leven, stel het dan niet uit tot volgend jaar, of tot volgende maand, of tot volgende week, zelfs niet tot morgen… om deze vastheid en zekerheid te zoeken en te vinden. Dat is nog véle malen onverstandiger dan wanneer je één dag zonder autoverzekering rondrijdt op de openbare weg of zonder (basis) zorgverzekering door het leven gaat. Het is ook niet nodig! Voor aardse verzekeringen kunnen er omstandigheden zijn, waardoor je soms niet eens de keuze hebt om je ergens voor te verzekeren. Bijvoorbeeld omdat je financiële situatie dat niet toelaat. Maar deze garantie, deze verzekering kun je geheel op kosten van de Aanbieder aangaan. Van deze verzekering mag je optimaal en maximaal profiteren, geheel op kosten van de Verzekeraar Zélf! En voor deze verzekering hoef je je ook niet zenuwachtig te maken over de ‘kleine lettertjes’, want die zijn er bij Hem niet!
Juist waar op aarde de vrede vaak ver te zoeken is en gaandeweg steeds verder zoek raakt, zoek toch je vastheid en je zekerheid en de vrede bij/van God. Zoek ze in Zijn verbond en woorden. Want wat je daarin vindt, vind je nergens anders! Daarin vind je een vastheid en een zekerheid en een vrede, die alle begrip te boven gaat (Filip. 4:7).
Já, dan kunnen er ook in 2023 ‘bergen wijken en heuvelen wankelen’. Dan kunnen er ‘aardverschuivingen’ in je leven plaatsvinden. Maar dan mogen we zingend weten en wetend zingen met lied 489 uit Weerklank: “Ik heb de vast grond gevonden, waarin mijn anker eeuwig hecht: de dood van Christus voor de zonden, van eeuwigheid als grond gelegd. Díe grond zal onverwrikt bestaan, als aarde en hemel ondergaan.” Deze vaste grond onder de voeten geeft gegronde verwachting en hoop voor de toekomst. Vast & (ver)zeker(d)! Met dank aan de HEERE, uw Ontfermer!
Ds. G. van den Berg