Leven in het licht
Tekst: Psalm 119 : 105
“Uw woord is een lamp voor mijn voet
en een licht op mijn pad.”
Thema: Leven in het licht.
In het jaar dat voor ons ligt, 2017 zullen we stilstaan bij een belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis van de kerk en de wereld. Op 31 oktober 1517 maakte Maarten Luther zijn 95 stellingen bekend. Zijn stellingen vormden een aanzet tot bezinning op de praktijk van de aflaten in de middeleeuwen. De uitwerking was veel breder. Er kwam door heel Europa heen een beweging op gang, die we de Reformatie noemen. Als we dit jaar, nu 500 jaar later, stilstaan bij het begin van de Reformatie, dan doen we dat niet alleen maar uit belangstelling voor de geschiedenis, maar ook voor de blijvende betekenis van de Reformatie. De beweging van de Reformatie kunnen we typeren als een beweging waarin de Bijbel een centrale plaats heeft gekregen. We zien een grote opleving in het bestuderen van de Bijbel, het vertalen en het verspreiden van de Bijbel. Dit heeft grote gevolgen gehad voor de kerk en het hele leven. Niet langer een kerkdienst in het Latijn maar in de landstaal. Een grote inzet om jongeren en volwassenen vertrouwd te maken met de inhoud van de Bijbel. Wie vanuit 2017 naar de Reformatie kijkt, verbaast zich: Waarom al die belangstelling voor de Bijbel? We herdenken dit jaar, dat de Reformatie 500 jaar geleden is begonnen.
Het lijkt me een goede zaak om na te denken over de plaats van de Bijbel. Hoe gaan we om met de Bijbel? Wat heeft de Bijbel in 2017 te zeggen tot ons? Hoe gaan we met geluiden om die zeggen, dat de Bijbel achterhaald is? De tekst voor de overdenking is gekozen uit de langste Psalm, Psalm 119. Deze Psalm is een lang loflied op het woord van God en heeft als opschrift ‘vreugde over de wet’ meegekregen. Een van de meest bekende verzen uit deze Psalm vinden we in de tekst hierboven. In deze tekst vinden we een belijdenis van de zegenrijke betekenis van het woord. De werking van het woord wordt vergeleken met een lamp en een licht. In deze periode van het jaar, met de lange nachten begrijpen we de plaats van het licht nog beter dan in de zomer. We vinden het vanzelfsprekend om aan het eind van de middag het licht aan te doen. Op straat brandt de straatverlichting. We doen de lamp van de fiets en de auto aan. Wat zou er gebeuren zonder verlichting? Dan zou het leven er heel anders uitzien. Dan kwamen we aan veel dingen niet toe. Met het beeld van de lamp wordt de werking van het woord duidelijk gemaakt. Een volgende vraag gaat over het woord, Uw woord. Wat wordt er met Uw woord bedoeld? Het valt ons op, dat er gesproken wordt in het enkelvoud. Uw woord is een samenvatting van alle woorden die God gesproken heeft. Wie de Psalm verder leest, die ontdekt dat de psalmdichter dit woord met vele andere aanvult, zoals Uw bepalingen, Uw wet, Uw bevelen, Uw getuigenissen, Uw verordeningen. We ontdekken, dat God niet alleen maar tot ons gesproken heeft, maar dat Hij in dit spreken Zichzelf aan ons bekend maakt. Dit spreken van God heeft een lange geschiedenis, en het hoogtepunt van Zijn spreken tot ons, vinden we in de komst van de Heere Jezus. In Hem is Zijn woord vlees en bloed geworden. Zijn woorden zijn van een andere orde dan de woorden van ons mensen. Zijn woorden behouden hun zeggingskracht, daar waar de woorden van ons mensen verbleken. Hoe komt het dat de psalmdichter zo enthousiast is over het woord van God, zodat hij daarvan gaat zingen en er niet over uitgezongen raakt? Zou de Heilige Geest dat ook in ons leven kunnen uitwerken? We komen dan bij de vraag hoe het woord de functie van een lamp en een licht krijgt. Wat is het bijzondere van het woord van God? Welke duisternis neemt het woord weg? De Heere spreekt tot ons op de weg die we gaan en Hij wijst ons de eeuwige weg, de weg met Hem, en Zijn heilzaam woord. De Heere spreekt tot ons van Zijn heil en genade. De psalmdichter wist van wet en evangelie. Hij wist van het verzoendeksel boven de ark met Gods geboden. Daar was zijn hart en leven door geraakt en gestempeld.
De vreugde over het woord van God. In de dagen van de Reformatie was er een diep verlangen om de Bijbel te verstaan en daarbij te leven. Dat is in onze moderne maatschappij heel anders. Er is veel wetenschap en techniek bij gekomen. Voor velen is de Bijbel een verouderd boek, niet meer actueel. Sommigen gaan nog een stap verder, ze zien de Bijbel als een gevaarlijk boek. Het zou aanzetten tot haat en geweld. Wat heeft de Bijbel in het heden te zeggen? We zien in onze samenleving dat de plaats van God, de God en Vader van de Heere Jezus, raakt uit beeld. Er komt een ander mensbeeld voor in de plaats. Daarbij is geen plaats voor God. Het gaat alleen maar om de mens, met zijn beleving en zijn prestaties. We mogen ons wel de vraag stellen hoe menselijk onze samenleving is geworden. De dichter van Psalm 119 kende het licht van het woord. Hij leefde bij dat licht. Mag dat ook van uw en mijn leven gezegd worden? Leven in het licht van het Woord? Zoeken we dit licht? Kennen we de vreugde over Zijn zegenrijk spreken? Zij reikt verder dan het spreken over het hier en nu. Zij raakt het verleden en de toekomst, zij raakt de kern van ons bestaan. In de Bijbel word ik als mens aangesproken. Zo serieus neemt de Heere ons. Wie ben ik? Waar leef ik voor? Hoe zal ik leven? Wat is mijn toekomst? De psalmdichter wekt ons op om zo met onze Bijbel om te gaan, dat we daar antwoorden op vinden, om de Heere Zelf te vinden. Uw woord, U Zelf!
Ds. J.M. Viergever