Leren van een Zwitserse chocolatier
Tijdens onze vakantieperiode genoot ik niet alleen van het samen met elkaar optrekken en de daarbij horende gezelligheid, van de schitterende Alpen, van een stukje afstand nemen van de dagelijkse arbeid, maar ook genoot ik ervan door in alle rust weer eens een aantal boeken te kunnen lezen. Eén van de boeken die ik las betrof een lichtvoetig en humoristisch verhaal over een voorganger die op zoek is naar zichzelf. Tijdens een periode van afzondering en bezinning, samen met andere collegae die net als hij min of meer met zichzelf en met hun roeping waren vastgelopen, kwam hij onder leiding te staan van een wat oudere, door het leven gevormde, cursusleider die zelf ook meer dan eens door diepe dalen was gegaan. Van deze Godvrezende cursusleider teken ik hier, bij wijze van meditatie, een inhoudsvol verhaal op. Een verhaal dat mij erg aansprak en ook ons vandaag zeer zeker véél te zeggen heeft. Net zoals de gelijkenissen die Jezus sprak. Die dit vatten kan, die vatte het.
“Nadat ik mijn kandidaats Theologie kreeg overhandigd, wist ik al vrij snel dat ik op dat ogenblik officieel van heel veel dingen een klein beetje afwist, maar nog allerminst gearriveerd was. Dat geldt nog steeds, maar dat heb ik ook heel concreet meermaals in mijn leven ondervonden. Het gebeurde eens, toen ik er compleet doorheen zat omdat de kerken om mij heen groeiden en mijn kudde klein bleef en de afgoden in mijn hart schreeuwden (…), dat ik een verhaal hoorde dat mij tot in het diepst van mijn wezen geraakt heeft en waardoor ik tot op de dag van vandaag de juiste focus heb gehouden. De met Gods Geest vervulde voorganger Matthew vertelde mij het volgende verhaal over een Zwitserse chocolatier.
‘In een bergdorp woonde ooit een chocolatier, genaamd Elias. Hij bereidde heerlijke chocolade voor de inwoners van zijn dorp. Hij had een oud en beproefd recept waar hij strikt aan vasthield, zodat hij jaar in jaar uit, generatie op generatie de hoge kwaliteit kon blijven leveren die de dorpelingen van hem, van zijn vader en van zijn opa gewend waren.
Op een maandagmorgen kreeg Elias bezoek van een vertegenwoordiger van een multinational. De man zei: ‘Elias, wij hebben gehoord van je heerlijke recept en vinden het zonde dat deze chocolade alleen in dit dorp genoten wordt. We willen je een aanbod doen om wereldwijd je product door ons te laten produceren.’ Elias twijfelde. Zijn vader en opa hadden dit soort cowboys altijd de deur gewezen, maar hij kon het geld goed gebruiken. Elias besloot een contract te tekenen en zijn eeuwenoude recept te overhandigen en er het beste van te hopen.
Twee maanden later lag de eerste lading in de supermarkten en zag hij de reclame voor “zijn” reep op tv verschijnen. Nieuwsgierig naar de reactie van mensen speurde hij online naar reviews. Van de vijf sterren ontving deze nieuwe reep er slechts twee. Elias was met stomheid geslagen. Hoe kon het dat drie Zwitserse generaties lokaal hadden genoten van dit heerlijke recept, maar dat nu het in de internationale schappen lag het zo slecht gewaardeerd werd?
Hij besloot zelf naar de supermarkt te gaan en zijn “eigen” chocolade te kopen. Eenmaal thuis verwijderde hij de wikkel, ging in zijn favoriete schommelstoel zitten en nam de eerste hap. Nu begreep hij de reviews: de smaak was compleet anders. Toen hij vervolgens de wikkel bekeek, zag hij tot zijn afgrijzen dat veel van de ingrediënten van zijn eigen recept waren vervangen door andere en dat er een heel aantal conserveermiddelen en andere E-nummers waren toegevoegd. Zijn chocolade was geschikt gemaakt voor massaconsumptie en was daarmee zijn unieke, onderscheidende smaak kwijtgeraakt…’
‘Kijk’, zei Matthew tegen mij, ‘dat is nu exact wat er gebeurt met het evangelie in kerken rondom jou. Ze mogen dan wel groeien, maar zie je ook hoe die groei tot stand komt? Ze hebben de Bijbel losgelaten, de zonde wordt er niet meer aangewezen en de geestelijke atmosfeer die er hangt is er één van ‘zoveel mogelijk zelf doen'. En de kerkdiensten lijken er wel een pretpark: het moet leuk zijn, het moet lekker voelen en je moet er bij uit het dak kunnen gaan. De originele ingrediënten hebben ze verlaten en ze hebben het evangelie geschikt gemaakt voor massaconsumptie, maar het is als lauwe koffie en als warm bier. Wees dus niet jaloers op wat zij hebben. Blijf bij de originele ingrediënten. Ze zijn nooit bedoeld geweest voor de massa, maar alléén voor hen die ze werkelijk op waarde kunnen schatten’, zo besloot Matthew zijn verhaal met een vurige blik in zijn ogen.”
~ ~ ~
De boodschap van dit verhaal is mij kostbaarder dan allerlei stappenplannen en zelfhulpboeken die gaan over ‘kerk-zijn vandaag’. Hoe eenvoudig is de waarheid van dit verhaal, namelijk dat de rijkdom ‘m zit in het ‘oude recept’ zelf! In het van God gegeven recept. Laten we dát op waarde blijven schatten; laten we ons dááraan houden en laten we dít geschonken ‘recept’ toch vooral onverdund en onverkort blijven doorgeven aan de volgende generatie. Ons vasthoudend aan de belofte uit Prediker 11 vers 1: “Werp uw brood uit over het water, want na vele dagen zult u het vinden.”
Ds. G. van den Berg