De sprekende ezelin
Tekst : Numeri 22 : 30 a
“De ezelin nu zei tot Bileam:…”
Thema: De sprekende We komen de ezel in het dagelijks leven niet zo vaak tegen. Een enkeling heeft in het weiland een ezel staan. We herkennen het dier aan de lange oren. In de Bijbel is dat anders. Daar komen we de ezel regelmatig tegen als rijdier. Ze hadden toen een ezel, zoals wij nu een auto. In ons taalgebruik heeft de ezel een bredere betekenis gekregen. Je zal maar als ezel worden uitgescholden. Dan weten we meteen wat er wordt bedoeld. Je bent (een beetje) dom. Het merkwaardige in onze tekst is, dat we hier een ezelin tegen komen, die mensenwoorden spreekt. Dat wekt onze aandacht. Wat is hier aan de hand?
Het volk Israël is onderweg. Vanuit Egypte op weg naar het beloofde land. Het einde van de reis nadert. Ze zijn aan de overzijde van het beloofde land, in het land Moab. De koning van Moab, koning Balak, ziet het volk en is bang. Zal hij straks met zijn volk verslagen worden? Hij wacht niet af. Na overleg gaat er een delegatie naar een zekere Bileam. Deze man was een bekende waarzegger. Voor zijn woord van zegen en vloek had men een groot ontzag. Aan deze Bileam werd gevraagd om een vloek over het volk Israël uit te spreken. Daar stond een goede beloning tegenover. Na dit verzoek kwam het woord van de Heere tot Bileam. Hij verbood hem om mee te gaan en een vloek uit te spreken. Eerst weigerde Bileam om mee te gaan. Er kwam een tweede delegatie. De Heere sprak opnieuw. Nu mocht hij meegaan, maar beslist geen vloek uitspreken. Zo gaat Bileam, rijdend op een ezelin op weg.
Onderweg verschijnt de Engel van de Heere, met een zwaard in de hand. Het merkwaardige doet zich voor. Bileam ziet die Engel niet, maar de ezelin wel. Eerst gaat de ezelin het veld in. De tweede keer loopt ze zo dicht tegen een muur aan, dat de voet van Bileam klemt komt te zitten. De derde keer gaat de ezelin erbij liggen. Tot drie keer toe slaat Bileam de ezelin. Hij verwijt het dier het ongehoorzame gedrag. Dan spreekt de ezelin. Ben ik mijn baas ooit ontrouw geweest? Nog nooit, moet Bileam erkennen. Dan gaan zijn ogen open en ook hij ziet de Engel. Nu vraagt de Engel: Waarom heb je de ezelin geslagen? Het rijdier is niet dom of dwars. Het dier zag meer dan zijn baas. De ezelin heeft met het aparte gedrag zijn baas gewaarschuwd en gered. Zo dom was deze ezelin blijkbaar niet. Zou de Heere het gevaar gezien hebben, dat Bileam voor de verleiding van geld zou kunnen bezwijken en heeft Hij hem daarom door de ezelin heel krachtig benadrukt om alleen Gods Woord te spreken en alleen zegen over Israël? Een onvergetelijk gebeuren.
Welke les ligt hierin voor ons? Ik denk meerdere. Ik wil er een paar noemen. Deze geschiedenis is meer dan een fabel, een verhaal waarin sprekende dieren een plaats hebben. Hier spreekt de Heere door de ezelin. Een bijzondere weg van de Heere. Voor Hem is niets te wonderlijk. Hij spreekt hier direct via de ezelin. Hij spreekt tot ons indirect via de dieren. Elk dier spreekt zonder woorden tot ons een woord van onze God. Leren we met Bileam die taal ook verstaan?
Het tweede ligt in de boodschap voor Bileam. Hij mocht alleen maar spreken, zoals de Heere het hem geboden had. We komen hier op het terrein van het negende gebod. Wat zeggen we en wat schrijven we, ook via de sociale media? Is dit in overeenstemming met Gods gebod? Zijn we oprecht. Dienen we daarmee onze naaste en eren we met onze woorden de Heere? We moeten erkennen dat hier veel werk ligt. We mogen wel elke dag vragen om een filter bij onze woorden en een wacht voor onze lippen. Opdat er geen ijdel en kwalijk woord onze lippen passeert.
De derde boodschap ligt in Gods trouw over Zijn volk Israël. Dat het volk straks het beloofde land Kanaän binnengaat is geen eigen verdienste. Het is alleen Gods genade en trouw. Omdat God een plan heeft met dit volk, daarom zal het straks het beloofde land binnen gaan. Uit dit volk zal de Christus geboren worden. Ter wille van de komende Christus en ook Bileam heeft van Hem gesproken, zien we hier in deze geschiedenis van de sprekende ezelin bij Bileam, Gods beschermende hand. Deze hand komt in het Evangelie ook naar u en jou toe.
Ds. J.M. Viergever