31 Oktober mochten we weer ‘Hervormingsdag’ vieren. In heb bijzonder op die dag staan we stil bij de zegen die God ons middels de Reformatie heeft gegeven. Deze Reformatie kwam op gang toen op 31 oktober 1517 Luthers 95 stellingen op de deur van de slotkapel te Wittenberg prijkten. Nadien kwam niet alleen het leven van Maarten Luther in een ander vaarwater terecht, ook de zaak van de reformatie kwam vanaf dat moment in een stroomversnelling. Dat laatste was als zodanig Luthers bedoeling helemaal niet. Wat hij met zijn ‘protest’ wilde, was een goed gesprek onder theologen over ‘de vergeving van de zonden’ en over de zondige praktijk van ‘de handel in aflaten’. Het pakte echter anders uit! Luther werd op de Rijksdag te Augsburg in 1518 ter verantwoording geroepen en daar vond hij geen enkel begrip voor zijn standpunten. Vanaf dat moment voltrok er zich een proces, waarvan wij nog altijd de vruchten mogen plukken. Godlof!
Luthers (her)ontdekking –namelijk: dat de gerechtigheid van God, waarover Paulus schrijft in Romeinen 1, geen straffende gerechtigheid is waardoor iedereen krijgt wat hij verdiend heeft, maar een geschonken gerechtigheid is op grond van het werk dat Christus heeft volbracht– breekt juist mede door deze weerstand van de Rooms-Katholieke Kerk krachtig door! De kerkelijke ban (januari 1521) en de rijksban (mei 1521) die over Luther worden uitgesproken, met als doel Luther en zijn standpunten te smoren, bewerken juist het tegenovergestelde. Het vormen stuk voor stuk ‘aanjagers’ voor de schriftelijke verspreiding van de Schriftuurlijke genadeleer die op deze manier onder het stof vandaan komt. Ook hier gelden dus de woorden uit Genesis 50 vers 20: “Wat de mens ten kwade bedenkt, dat heeft God ten goede gedacht, om te doen zoals het op deze dag is: een groot volk in het leven te houden.”
Wat mogen we HEERE dankbaar zijn voor alles wat Hij ons in de loop van de geschiedenis gegeven heeft, door de dienst van mensen heen, die geleid door Gods Geest ons (opnieuw) hebben laten zien wat de betekenis is van Gods heiligheid en genade! Laten we daarom ‘Hervormingsdag’ in ere houden op de kerkelijke kalender. Juist in een tijd waarin de seculiere wereld voor van alles en nog wat ‘een dag’ heeft, kunnen wij als kerk onze ‘dagen’ niet genoeg waarderen. Hervormingsdag wil daar één van zijn. Hervormingsdag: als een bid- en dankdag. Niet een bid- en dankdag voor gewas en arbeid, maar voor de openbaring van het evangelie van Gods genade in en door Jezus Christus. Hervormingsdag: als een dag van gedenken en bezinnen over het ontstaan én het voortbestaan van de Kerk van de Reformatie.
We hebben rond 31 oktober, elkaar en niet in het minst ook onze kinderen/jongeren, ieder jaar weer héél wat te vertellen! Want juist anno 2022 is ‘een reformatie’ in de kerk zó hard nodig. Weet u wat het woord ‘reformatie’ betekent? Het is afkomstig van het Latijnse ‘reformatio’ wat ‘verbetering’ betekent. Welnu: wat zijn ook wíj om duurzame verbeteringen verlegen. Een reformatie van goedkope genade naar duurbetaalde genade en een oprecht daaruit en daarnaar leven. Een reformatie van verdeeldheid naar eenheid. Van éénheid in Christus Jezus en vanuit Zijn volmaakte offer.
Dát was precies ook waar Maarten Luther rond 31 oktober 1517 zó naar verlangde binnen/voor de Rooms-Katholieke Kerk. Daar heeft hij niet alléén vurig voor gestreden, maar méér nog heeft hij daar vurig om gebeden. Luther wist: zo’n eenheid kan alléén ontstaan dáár waar we op de knieën gaan.
Ik besluit deze meditatie dan ook met een (enigszins bewerkt) gebed van de reformator Maarten Luther. Een gebed dat onverminderd actueel is. Boegst doe de Knai’n mit?
Verdeeldheid… helaas! Zóveel verdeeldheid.
Eeuwige, barmhartige God; U bent de God van vrede, liefde en eenheid.
Niet van tweedracht en verdeeldheid, met welke oordelen U nu geheel rechtvaardig deze wereld bezoekt,
zoals U dat ook gedaan heeft ten tijde van de torenbouw van Babel.
U doet dat, omdat de wereld U verlaten heeft en door haar eigen wijsheid van U afgevallen is,
in het bijzonder afgeweken is wat betreft die zaken die Uw Waarheid en de zaligheid van zielen betreffen.
U hebt verdeeldheid en scheiding toegelaten, zodat de wereld met haar vermeende wijsheid in haar verdeeldheid beschaamd zal worden én tot U, Die de eenheid liefhebt, zal terugkeren.
Wij bidden en smeken U dat U door Uw Heilige Geest, al wat nú zó verstrooid is, weer bijeen brengt.
Dat U door Uw Heilige Geest al wat nú zó gescheiden is, weer verenigt en samenvoegt.
Wij bidden en smeken U: Geef dat wijzelf allereerst ons tot U, de enige God, zullen keren!
Dat allereerst wijzelf werkelijk U en Uw enige waarheid zullen zoeken.
Dat allereerst wijzelf alle verdeeldheid zullen verlaten;
ons niet langer zullen laten scheiden en verscheuren.
Maar één zullen zijn: één van zin, één van wil,
één in kennis, één in gemoed en één in geloof.
Want eens zal toch ook over ons Christus oordelen.
Daarom, dat ook wij, hemelse Vader van onze Heere Jezus Christus,
U eensgezind met één mond zullen prijzen en loven,
door Uw Zoon, in/door de Heilige Geest.
Amen
Ds. G. van den Berg