De Heere waakt over zijn Woord

Tekst: Tekst: Jeremia 1 : 11b, 12

“Wat ziet u, Jeremia? Ik zei: Ik zie een amandeltak. Toen zei de HEERE tegen mij: Dat hebt u goed gezien, want Ik waak over Mijn woord om dat te doen.”

Thema: De HEERE waakt over Zijn woord.


In het eerste hoofdstuk van het Bijbelboek Jeremia wordt zijn roeping tot profeet beschreven. De profeten komen we regelmatig tegen in het Oude Testament. Zij hebben een eigen taak en plaats in de Bijbel. Zij worden door de Heere in dienst genomen om Zijn woorden met name tot het volk Israël te spreken. Het is geen baantje dat je voor je plezier even doet. Maar al te vaak moesten de profeten confronterende en onplezierige dingen namens hun Zender spreken. Door de woorden van de profeten zocht de Heere Zijn volk op, riep Hij hen terug van wegen van onheil naar de weg van het heil. Jeremia, toen nog een jonge man uit een priesterfamilie, besefte het maar al te goed dat de weg van een getrouwe profeet ongemakkelijk is. Met de woorden van onze tekst gaat de Heere hem bemoedigen voor de zware taak die voor hem ligt.

De Heere maakt Jeremia attent op een amandeltak. Amandelen kennen de meesten van ons wel vanuit de winkel. Van amandelen wordt amandelspijs gemaakt, en die wordt gebruikt bij het maken van koek en gebak. Velen laten zich dat goed smaken. De amandelboom kennen we in Nederland niet. Deze groeit in Israël en in andere zuidelijke landen. Het opvallende van de amandelboom is dat hij heel vroeg in het voorjaar bloeit. Als andere bomen nog kaal zijn, dan pronkt de amandelboom met zijn sneeuwwitte bloesem. Wat in de Nederlandse vertaling niet tot uitdrukking komt maar wel in het Hebreeuws, is de woordspeling tussen de amandelboom en het woord waken. Als we het woord amandelboom letterlijk vertalen dan heet deze boom de ‘wakkere’ of de ‘wakende’, juist omdat hij zo vroeg bloeit.
Als eerste boom wordt de amandelboom wakker uit de winterslaap. De waardering voor de amandelboom vinden we terug in de afbeelding van de amandelbloem en vrucht op de gouden kandelaar in de tabernakel. (Ex. 25: 33 en 34)

Met aandacht kijkt de jonge Jeremia naar de amandeltak. Natuurlijk herkent hij de tak van de amandelboom. Waarom vestigt de Heere zijn aandacht op deze tak? Om Jeremia, bij het zien van de waakboom, er van te verzekeren dat Hij waakt over Zijn woord. Zo zeker als Jeremia deze tak en deze boom ziet en later ook zal zien, zo zeker staat God achter Zijn woord en zal Hij doen alles wat Hij gezegd heeft. Dat is niet alleen voor Jeremia belangrijk geweest, dit is ook voor ons van het allergrootste belang. Gods woord houdt stand in eeuwigheid. Hij laat van Zijn woorden geen ter aarde vallen. Door het woord van God word ik als mens persoonlijk aangesproken. De Heere spreekt tot mij wat goed en kwaad is.
Hij roept mij tot het geloof in Zijn Zoon, het vleesgeworden woord van God. Leven, eeuwig leven ontvangen we alleen van Hem. Tegelijk spreekt de Heere tot de volken door de eeuwen heen. Om Zijn woord kunnen we niet straffeloos heen gaan.

De HEERE waakt over Zijn woord. Dat was niet vanzelfsprekend, en is niet vanzelfsprekend. Het ging in de dagen van Jeremia niet goed met het volk  Israël. Het koningschap van het tweestammenrijk stelde weinig meer voor. In zijn latere leven heeft Jeremia de verwoesting van de stad Jeruzalem inclusief de fraaie tempel met de deportatie van velen naar Babel meegemaakt. Voor de woorden van Jeremia was er weinig aandacht. Niet meer van deze tijd. Onverschillig ging men aan dat woord voorbij, of zijn mond werd gesnoerd omdat hij een zwartkijker zou zijn of een landverrader. Hij moest opboksen tegen de valse profeten met hun tromgeroffel dat God altijd aan hun kant stond. Daar stond Jeremia: zo spreekt de HEERE, in de storm van zijn tijd.
Is het vandaag anders? Velen zijn druk, maar niet met Gods woord. In het verleden heeft de Bijbel zijn nut gehad voor de mensen. Nu weten we het beter. Gods woord? De moderne mens kan zelf wel uitmaken wat waarheid is en waarde heeft. De Bijbel en God? Geen interesse, we gaan liever over andere dingen praten. We gaan liever mee met de stroom van onze tijd. Hoe staan we als kerkmensen te midden van een geseculariseerde omgeving? Hoe zit het met de eerbied voor het woord van God? Heeft het woord van God ook in ons leven het laatste woord?

Met Jeremia willen we kijken naar de amandelboom. Bij de vroege bloesem van de amandeltakken horen we een belofte en een verzekering. De HEERE waakt. Hij heeft gesproken, Hij spreekt elke dag opnieuw. Zijn woord is betrouwbaar en verliest nooit zijn geldigheid. Hij doet wat Hij gesproken heeft. Dat was voor Jeremia een bemoediging, de profeet met priesterbloed en een priesterhart. Hoe intens heeft hij uitgezien naar het welzijn van zijn volksgenoten. Hoe intens heeft hij geleden met het volk onder de dwaasheid van hun zonden. Jeremia sprak, moest spreken, niet op eigen gezag of inzicht, maar in opdracht van zijn Zender. Dat woord, dat van andere orde is dan alle mensenwoorden. Omdat God daar zelf achter staat en blijft staan. Van zonde en genade, van oordeel en redding, maar bovenal van Gods afgewezen liefde voor dat volk. Mijn volk, Mijn volk… We nemen de Bijbel in handen en lezen. Hier vinden we het kompas voor het hectische leven van vandaag, hier vinden we het anker voor onze ziel. De HEERE waakt. Goddank.
         Ik roem in God; ik prijs ’t onfeilbaar woord;
         Ik heb het zelf uit Zijnen mond gehoord;
         ‘k Vertrouw op God, door gene vrees gestoord;
Ds. J.M. Viergever